ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္အား မယ္ေတာ္ေဆးခန္း အႏွစ္ (၂၀) ျပည့္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေမးျမန္းျခင္း
႐ိုးမ ၃။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀၊ ၂၀၀၉အႏွစ္ (၂၀) ကာလအတြင္းမွာ ဒီေဆးခန္းကုိ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ဆရာမအေနနဲ႔ ဘာေတြကို အေကာင္းဆုံး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သလဲဆုိတာကုိ အရင္ေျပာျပေပးပါ။
က်မတို႔လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အတိုင္းအတာမွာေတာ့ အေျခခံအက်ဆုံး ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ မိခင္ေတြ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ေနရာမွာ ကေလးေမြးဖြားခြင့္ ရရွိဖို႔တို႔၊ ေနာက္ၿပီး အဓိကျဖစ္ေနတဲ့ ငွက္ဖ်ားေရဂါေတြကုိ ကုသေပးႏုိင္တာေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တခ်ိန္တည္းမွာ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ေၾကာင္႔ ဒီ … စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေပါ့ေနာ္ ဒုကၡိတျဖစ္မႈေတြကို ေျခတုလက္တုဌာနေတြက တတ္ဆင္ေပးတာ၊ ေနာက္ေတာ့ အသက္ႀကီး႐ြယ္အိုေတြ၊ မျမင္မကန္းျဖစ္ေနသူေတြကုိ မ်က္စိအလင္းျပန္ရေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္တာေပ့ါေနာ္၊ ဒါေတြက က်မတို႔ေဆာင္႐ြက္ေပးႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေပါ့၊
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ က်မတို႔ လူထုေတြကိုယ္တိုင္ကေနၿပီးေတာ့ ကုိယ့္ရဲ႕႔ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ လူမႈေစာင့္ေရွာက္ေရးကိစၥေတြကုိ စုစည္းေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ လူမႈအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြကေနၿပီးေတာ့ က်မတုိ႔ကုိ တတတ္တအားနဲ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေတြ၊ ႏိုင္ငံျပန္လည္တည္ေထာင္ေရးေတြမွာ ပါဝင္ႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိလည္း အားလုံးက အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံလာၾကတယ္၊ ယံုၾကည္လာၾကတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒါေတြက ဒီျဖတ္သန္းမႈမွာ ေအာင္ျမင္မႈတခုလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။
ဒီေအာင္ျမင္မႈအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ အနာဂတ္မွာ ဆရာမတို႔အေနနဲ႔ ဘာေတြကို အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါသလဲခင္ဗ်ား။
အနာဂတ္ကာလမွာ ေဆာင္႐ြက္ႏုိင္ဖို႔ကက်ေတာ့ က်မတို႔ တဦးခ်င္းစီရဲ႕ တာဝန္ရွိမႈေတြနဲ႔ စုဖြဲ႔မႈေတြရဲ႕ တန္ဖိုးေတြကို ပုိၿပီးေတာ့ တန္ဖုိးထားလာဖုိ႔၊ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေျပာင္းလဲမႈမွာ က်မတို႔ ႏိုင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ တျခားေသာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္း၊ ဒီမုိကေရအဖြဲ႔အစည္းမ်ားန႔ဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔၊ ဒါ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ နီးနီးကပ္ကပ္နဲ႔ စုစုစည္းစည္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ က်မတို႔ ဆက္လက္ ႀကိဳးစားသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေန႔ဆုိရင္ ေဆးခန္းဟာ အႏွစ္ (၂၀) ကာလ႐ွိသြားၿပီေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီေတာ့ ဒီေန႔ဒီခ်ိန္ခါမွာ ဆရာမအေနနဲ႔ ရင္ထဲမွာ႐ွိတဲ့စကား ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲခင္ဗ်ား။
က်မတို႔ ဒီနယ္စပ္ကို ေရာက္ရွိလာတဲ့အခ်ိန္မွာလဲ … အထဲမွာရွိတုန္းက၊ ျပည္တြင္းမွာရွိတုန္းကေပါ႔ေနာ္၊ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ (၂၀) မွာ က်မတုိ႔ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေတြ၊ ခြဲျခားဆက္ဆခံရံမႈေတြကို အေျခခံၿပီးေတာ့ မခံခ်င္စိတ္ေတြနဲ႔ ဒီကို ေရာက္ရွိလာၾကတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း အေရးေပၚေတြ႔ႀကံဳရတဲ့ လက္ရွိအေျခအေနမွာရွိတဲ့ က်မတုိ႔ လုပ္ေဖၚကုိင္ဖက္ေတြနဲ႔၊ စိတ္ဓါတ္ခြန္အားေတြနဲ႔ပဲ အေျချပဳၿပီးေတာ့ ကူညီပံ့ပိုးတဲ့ အသိုင္းအဝုိင္းေတြနဲ႔ က်ယ္ျပန္႔လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ ဒီထိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။
အစကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ က်မတို႔ရဲ႕ ယာယီခိုနားရာ ေနရာတခုအေနနဲ႔ပဲ ထင္ခဲ့တယ္၊ လက္ရွိမွာေတာ့ က်မတို႔ အႏွစ္ (၂၀) ျဖတ္သန္းမႈမွာ ဒါ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးရြားတဲ့ လူထုေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြကို ပိုျမင္ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စိတ္မေကာင္းစရာေတြေတာ့ အမ်ားႀကီးျဖစ္ပါတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း က်မတုိ႔ တဦးခ်င္းစီရဲ႕တာဝန္ရွိမႈေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရဲ႕ တန္ဖိုးေတြကို ပုိၿပီးေတာ့ သိနားလည္လာၾက တယ္လုိ႔လည္း ယံုၾကည္ပါတယ္၊ အဲဒီအေပၚမွာ က်မတို႔ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥရပ္ေတြဟာ တဦးခ်င္းစီရဲ႕ တာဝန္ရွိမႈနဲ႔ အရည္အေသြး ျမင့္မားမႈေတြကိုလည္း ဆက္လက္ႀကိဳးစားသြားမွာျဖစ္သလုိ စုဖြဲ႔မႈေတြကို တန္ဖိုးထားၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ညီညီညာညာ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္မယ္လို႔လည္း ယံုၾကည္ပါတယ္။
တႏွစ္တာအတြင္းမွာ ဆရာမတုိ႔အေနနဲ႔ လူနာဦးေရ ဘယ္ေလာက္ကို ေဆးဝါးကုသမႈေတြ ေပးခဲ့ပါသလဲ၊ အဲဒီအထဲမွာ ဘယ္လိုလူနာမ်ဳိးေတြ ပါသလဲ၊ ျမန္မာျပည္အတြင္းပိုင္းက လူနာဘယ္ေလာက္ လာေရာက္ကုသပါသလဲ။
ေဆးခန္းစတည္ေထာင္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔ ကုသေပးတဲ့ လူနာအေရအတြက္ကေတာ႔ ၁၇၀၀၊ ၁၈၀၀ ပတ္ဝန္းက်င္ေလာက္ ရွိတယ္ေပါ႔။ ဒီ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ရဲ႕စာရင္းအရ လူနာအေရအတြက္အရဆိုရင္ေတာ့ ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ ရွိၿပီးေတာ့ ေရာဂါအရဆိုရင္ေတာ့ ကိုးေသာင္းေက်ာ္ တသိန္းနီးပါးေလာက္ ကုသေပးႏိုင္တယ္။ အဲဒီအထဲမွာ အဓိကျဖစ္တဲ့ ငွက္ဖ်ားေရာဂါနဲ႔ကေတာ႔ ခုႏွစ္ေထာင္ေလာက္ ရွိတယ္၊ ေနာက္ က်မတို႔ ကေလးေမြးဖြားေပးတဲ့ မိခင္မ်ားကေတာ့ ႏွစ္ေထာင္႔ေျခာက္ရာေလာက္ ရွိၿပီးေတာ့ ေျခတုလက္တုကေတာ့ ႏွစ္ရာေက်ာ္ က်မတို႔ တပ္ဆင္ေပးခဲ႔တယ္၊ ဒီ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာထဲမွာပဲ မ်က္စိခြဲတဲ့ လူနာကလည္း ေျခာက္ရာနီးပါးေလာက္ ရွိခဲ႔ပါတယ္။
ဒီလိုမ်ဳိး ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် လာေရာက္ၿပီးေတာ့ ေဆးဝါးကုသတဲ့ လူနာေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တေျဖးေျဖးနဲ႔ကေတာ့ ျပည္တြင္းထဲက လာတဲ့သူေတြက ၅၀% ေလာက္ထိ ရွိလာတာကို ေတြ႔ရတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါဟာဆုိလုိ႔ရွိရင္ ၇၀% ေလာက္က ျပည္တြင္းထဲက လာတာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ခြဲစိတ္ကုသဖို႔လာတဲ့ လူနာ ၈၀% ေလာက္အထိက ျပည္တြင္းထဲက လာတာျဖစ္တယ္။
ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ လူနာအေရအတြက္ကို ကုသေပးဖို႔အတြက္ ေဆးဝါးနဲ႔ ရန္ပံုေငြေတြကို ဆရာမတို႔ ဘယ္လုိပံုစံနဲ႔ ရွာေဖြပါသလဲ။
ေဆးဝါးရရွိဖို႔တုိ႔၊ စားနပ္ရိကၡာ လံုလံုေလာက္ေလာက္ရရွိဖို႔၊ ေနရာထိုင္ခင္းေတြ လံုလံုေလာက္ေလာက္ရရွိဖို႔တုိ႔ ဆိုေတြတာကေတာ့ က်မတို႔အတြက္ အၿမဲတမ္း ႐ုန္းကန္ေနရတဲ့ အခက္ခဲေတြျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် လူနာ၊ လူနာေစာင့္နဲ႔ (မိဘေတြနဲ႔ အတူမေနရတဲ့) ကေလးမ်ားအတြက္ ရိကၡာေတြ ကူညီပ့ံပုိးတဲ့ အစီအစဥ္က တလကို လူ ၅၀၀၀ စာေလာက္ကို ေကၽြးေမြးရတဲ့ အစီအစဥ္မ်ဳိးရွိသလို လူနာအေျခအေနကလည္း တႏွစ္တႏွစ္ကုိ ပံုမွန္တုိးလာေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ပုံမွန္ရရွိတဲ့ အကူအညီေတြနဲ႔က လူဦးေရရဲ႕ ၆၀% ေလာက္ပဲ လက္လွမ္းမွီပါတယ္။
က်န္တဲ့ ၄၀% ကေတာ့ က်မတို႔ ႏိုင္ငံတကာကေန လူပုဂၢဳိလ္တစ္ဦးခ်င္းစီကေနၿပီးေတာ့ သူတို႔က အြန္လုိင္းဒုိေနရွင္း (online donation) ကေနတဆင့္ လွဴဒါန္းတဲ့ေပၚမွာ က်မတုိ႔က အေရးႀကီးဆံုးေနရာေတြကို ျဖည့္ဆည္း ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာမွာျဖစ္ေစ၊ စားနပ္ရိကၡာပိုင္းဆိုင္ရာမွာျဖစ္ေစ အေျခခံက်ဆံုးပုိင္းေတြေလာက္ကိုပဲ က်မတို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါ့ထက္ပိုၿပီး ျပည့္ျပည့္ဝဝ စံုစံုလင္လင္ကုိေတာ့ က်မတုိ႔ ေဆာင္ရြက္မေပးႏိုင္ေသးပါဘူး၊ အထူးသျဖင့္ေတာ႔ မဲေဆာက္ေဆး႐ံုႀကီးကို လႊဲေျပာင္းေပးရမယ့္ လူနာအေျခအေနမ်ဳိးေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးမ်ားအတြက္ အာဟာရ ျပည့္ဝလံုေလာက္ဖုိ႔ ဆုိတဲ့ အေျခအေနအားလံုးကို လက္လွမ္းမွီေအာင္ေတာ့ က်မတို႔ မလုပ္ေပးႏိုင္ေသးပါဘူး။
ေဆးခန္းစတည္ေထာင္ခါစတုန္းက ေထာင္ဂဏန္းကေနၿပီးေတာ႔ အခု အႏွစ္ (၂၀) ၾကာတဲ့အခ်ိန္မွာ သိန္းဂဏန္းအထိ လူနာဦးေရမ်ားလာတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။
ထိုင္းႏိုင္ငံကိုေရာက္ရွိလာတဲ့ ဗမာျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ အေျခအေနကေတာ့ အရင္ထက္စာရင္ ပိုၿပီးေတာ့ဆိုးလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္၊ အရင္တုန္းကေတာ႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔လာတဲ့ လူေတြေလာက္ပဲေပါ႔ေနာ္၊ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ မိသားစုအလုိက္ လာၾကတာေတြ႔ရသလို အခု ဒီ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းေလာက္မွာဆုိရင္ေတာ့ တခ်ဳိ႕ေတြက ရြာေတြကုိ အပီးအပိုင္ စြန္႔ခြါလာၾကတဲ့အဆင့္ထိ ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔အေနနဲ႔ ျပန္ဖို႔ဆႏၵရွိၾကရင္ေတာင္ ဘယ္ခ်ိန္ျပန္မလဲဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြေတာင္ မထားႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြကိုလည္း ေတြ႔ရတာေပါ႔ေနာ္။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းထဲကလာတဲ့ လူနာေတြအေနနဲ႔က်ေတာ့လည္း ေဆးဝါးလာေရာက္ကုသတဲ့အခါမွာ ေစာေစာစီးစီးကို သူတို႔ မလာႏိုင္ၾကေသးပါဘူး၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ လမ္းခရီးစရိတ္အခက္အခဲ၊ လံုၿခံဳေရးအခက္အခဲေတြ ေၾကာင္႔ေပါ႔ေနာ္၊ သူတုိ႔က တအားႀကီး ေရဂါျပင္းထန္မွ လာရတာမ်ဳိး ေတြ႔ရတယ္၊ ဆိုေတာ့ ေရာဂါခ်င္းႏႈိင္းယွဥ္လို႔ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးရြားတဲ့ ေရာဂါေတြ၊ ပိုၿပီးေတာ့ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ ျပႆနာေတြက ျပည္တြင္းထဲကလာတာ ေတြ႔ရတာေပါ႔။
အဲဒီလုိ လူနာေတြ တႏွစ္ထက္ႏွစ္ တိုးလာတဲ့ကိစၥက်ေတာ့ ဘယ္လိုကိစၥမ်ဳိးေတြအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာရတယ္လုိ႔ ဆရာမအေနနဲ႔ ယူဆရပါသလဲ။
ဒီလုိ လူနာတိုးပြားလာတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈအရေပါ႔ေနာ္၊ ျပည္တြင္းထဲမွာျဖစ္ေစ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာပဲျဖစ္ေစ၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ လူေတြအတြက္၊ သုိ႔မဟုတ္ အတည္တက် ေနထိုင္ရတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္သာမကဘူး၊ ကိုယ္႔တိုင္းျပည္မွာရွိေနတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာင္မွ က်မတို႔အတြက္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကို ျပည့္ျပည့္ဝဝ မခံယူႏုိင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ လံုလံံုေလာက္ေလာက္ မရရွိမႈအတြက္ေၾကာင့္ ဒီဘက္ထိကို ေရာက္ရွိလာတာလဲျဖစ္သလို၊ ဒီနယ္စပ္မွာရွိတဲ့ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ အေနနဲ႔လည္း က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ မ်ားလာတယ္၊ လုပ္ငန္းေတြ တိုးခ်ဲ႕လာတဲ့အခါမွာ ဒီလုိ လုပ္ငန္းတခုကို တိုးခ်ဲ႕လာတိုင္း၊ လုပ္ငန္းတခုကို တည္ေဆာက္တုိင္းမွာ ဒီလုပ္ငန္းအေပၚမွာ ဒီဝန္ေဆာင္မႈေပၚမွာ ခံယူဖို႔ လူေတြကလည္း အဆင္သင့္ရွိေနတယ္ဆိုတာကို ေျပာလုိက္တာပါပဲ၊ ဥပမာအားျဖင္႔ မိဘမဲ့ကေလးေက်ာင္းတေက်ာင္း ဖြင္႔လိုက္ရင္လည္း ကေလးေတြအမ်ားႀကီး ေရာက္လာမွာပဲ၊ ငွက္ဖ်ားဌာနဖြင္႔ရင္လည္း ငွက္ဖ်ားေရာဂါသည္ေတြ ေရာက္လာမယ္၊ ေျခတုလက္တုဌာနဖြင္႔လိုက္ရင္လည္း ေျခတုလက္တု လာတပ္ၾကမယ္ဆိုေတာ့ က်မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခေနကေတာ့ လုိအပ္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ၊ လူမႈေထာက္ပံ့မႈေတြအားလံုးက က်မတို႔ျပည္သူလူထုေတြအတြက္ ဘာမွမရွိဘဲနဲ႔ ဆိတ္သုဥ္းေနတယ္ဆိုတာ ျပေနတာပါပဲ။
