အလုပ္သမမ်ား ဆႏၵျပပြဲႏွင့္ စစ္အစုိးရ၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ

မမခင္

ဒီရက္ပုိင္းေတြမွာ ျမန္မာျပန္ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လိႈင္သာယာစက္မႈဇုံက အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံ အလုပ္သမေလးေတြ လစာေငြတိုးျမႇင့္ရရွိေရး ဆႏၵျပပြဲ ဆင္ႏြဲေနၾကတာကို အားလုံးၾကားသိၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္မ်ဳိးဟာ ျမန္မာျပည္က စက္႐ုံေတြမွာ ရရွိတဲ့ လစာေငြက သိပ္ကိုနဲပါးၾကတာမို႔ မၾကာခဏျဖစ္ေလျဖစ္ထ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတခါ ျဖစ္ရပ္ကေတာ့ လုပ္အားခလစာနဲပါးမႈအေပၚ မေက်နပ္မႈ ဆႏၵျပပြဲဟာ ယခင္ကျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပမႈေတြထက္ ပိုမိုျပင္းထန္လာတဲ့အသြင္ကို ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဆႏၵျပရာမွာ ပါဝင္တဲ့ အင္အားကလည္း ႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ရွိတာမို႔ အင္အားေတာင့္တင္းမႈကလည္း ယခင္ကျဖစ္ေလျဖစ္ထရွိခဲ့တဲ့ စက္႐ုံတြင္း ဆႏၵျပပြဲေတြထက္ ပိုပါတယ္။

ဒီအခ်က္ဟာ မၾကာမီက ေအာက္ေျခစစ္မႈထမ္းေတြနဲ႔ အစုိးရဝန္ထမ္းေတြကို လာစာေငြႏွစ္ေသာင္း ေဆာင္းေပးခဲ့တာနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ေပၚလာတာလို႔ ဆိုႏိုင္ေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ဒီအေၾကာင္းအခ်က္တခုတည္းေၾကာင့္ ဆႏၵျပပြဲက ပိုျပင္းလာတာလို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ မူလကပင္ အလုပ္သမားေတြမွာ ခါးသီးလွတဲ့ အေျခအေနေတြက ရွိေနခဲ့ၿပီး တစထက္တစ ပိုဆိုးရြားလာတာကို အေျခခံတယ္ဆိုရင္ မွားမယ္မထင္ပါဘူး။ ျမန္မာစစ္အစုိးရလက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ အစိုးရပိုင္စက္႐ုံေတြအပါအဝင္ ႏုိင္ငံျခားဖက္စပ္ စက္႐ုံေတြမွာေရာ ပုဂၢလိက စက္႐ုံေတြမွာပါ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးအတြက္ ရပ္တည္ေပးမဲ့ အလုပ္သမားသမဂၢဆိုတာမ်ဳိး လုံးဝမရွိခဲ့တာမို႔ ျမန္မာစက္႐ုံအလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဘဝဟာ အလုပ္ရွင္က ခုိင္းေစသမွ်ကို ရသမွ်လုပ္အားခနဲ႔ ေက်နပ္ေနခဲ့ၾကရတာပါ။ ၿပီးေတာ့ အေျခခံလုပ္အားခံ အလြန္နဲနဲအေပၚမွာ အိုတီေၾကးလို႔ အလုပ္သမားေတြေခၚဆိုတဲ့ အခ်ိန္ပိုအားခကိုသာ အားထားၿပီး စားဝတ္ေနေရးကို ေျဖရွင္းေနၾကရတာမို႔ သူတို႔ရဲ႕ဘဝဟာ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ပိတ္ရက္မရွိ နံနက္မိုးလင္းက အိပ္ယာဝင္ခ်ိန္အထိကို လုပ္ကိုင္ေနၾကရတာပါ။

ဥပမာအားျဖင့္ အစုိးရပိုင္စက္႐ုံတ႐ုံျဖစ္တဲ့ ေရႊေတာင္အထည္စက္႐ုံမွာ ဆိုရင္ စက္႐ုံမွဴးဗိုလ္မွဴးဆိုသူက အလုပ္သမားမ်ားရဲ႕ လုပ္အားကို တလ ရက္ ၃၀မွာ ရက္ ၃၀ လုံး နားရက္မေပးဘဲ ည ၁၀ နာရီထိ အခ်ိန္ရွည္ဆင္းေစၿပီး အခ်ိန္ပိုလုပ္အားခကိုေတာ့ တေန႔လွ်င္ ၂၀၀ က်ပ္သာေပးခဲ့တယ္လို႔ဆိုၾကပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ စက္႐ုံအလုပ္သမားမ်ားရဲ႕ လုပ္အားနဲ႔ သူပိုင္ေျမယာေတြ ရွင္းလင္းေဖၚထုတ္ေပးရတာမ်ဳိး ေခါင္းပုံျဖတ္ ေစခုိင္းမႈေတြလည္း ရွိေနခဲတာပါ။ စက္႐ုံအမ်ားစုရဲ႕ စက္႐ုံမွဴးေတြဟာ စစ္တပ္ကလာတဲ့ စစ္ဗုိလ္ေတြျဖစ္လို႔ အလုပ္သမားေတြအဖို႔ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတာင္းဆိုႏုိင္ဖို႔ မဆိုထားနဲ႔။ မေက်နပ္ခ်က္ကို ျပန္ေျပာမိရင္ အေၾကာင္းမရွိအေၾကာင္းရွာ အလုပ္ျဖဳတ္ျခင္း၊ ေခ်ာက္တြန္းဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံရတာမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္ေနထုိင္ၾကရတာပါ။

ဒီအေျခအေနဟာ ေရႊျပည္သာ၊ လိႈင္သာယာတို႔လို စက္မႈဇုံေတြမွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံျခားဖက္စပ္စက္႐ုံေတြမွာ ပိုလို႔ေတာင္ဆိုးရြားေနပါေသးတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူအမ်ားစုက စစ္တပ္နဲ႔ လည္းေကာင္းတို႔နဲ႔ အလြမ္းသင့္သူအသုိင္းအဝန္းကလာၾကာတာမို႔ လစာေငြအေပၚ အလုပ္အားအေပၚ လုပ္ခ်ိန္အေပၚ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ ေခါင္းပုံျဖတ္ခံေနၾကရပါတယ္။ အလုပ္ခ်ိန္ဟာ နံနက္ ၇း၀၀ နာရီက ည ၁၁း၀၀ နာရီထိ ရွည္လ်ားေနတတ္ပါတယ္။ ေန႔လည္ထမင္းစားခ်ိန္ကို နာရီဝက္ဘဲ ခြင့္ျပဳပါတယ္။ အလုပ္ခ်ိန္ရွည္လ်ားလြန္းေတာ့ ျမန္မာျပည္က စက္႐ုံအလုပ္သမားတေယာက္ဟာ မိုးလင္းလို႔ မ်က္ႏွာသစ္ၿပီးတာနဲ႔ အလုပ္ကိုသြား၊ အလုပ္က အိမ္ျပန္ေရာက္တာနဲ႔ အိပ္ယာဝင္၊ ဒီလိုနဲ႔ မိသားစုနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးေနထုိင္ခ်ိန္၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခ်ိန္၊ စာေပဗဟုတုတေလ့လာခ်ိန္၊ တီဗီြ/ဗီဒီယုိၾကည့္ရႈေလ့လာခ်ိန္၊ သာယာတရားကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ခ်ိန္ ဆိုတဲ့ လူတေယာက္ရဲ႕ သာမန္ဘဝတခုမွာ ရရွိသင့္ခ်ိန္ေတြေတာင္ ေပ်ာက္ကြယ္ေနၾကပါၿပီ။

အလုပ္ခြင္မွာလည္း အလုပ္သမားႀကီးၾကပ္သူေတြက ဟိုဟုိဒီဒီေခါင္းလွည့္ၾကည့္တာကိုေတာင္ စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္စာရင္းသြင္းၿပီး လစာျဖတ္ေတာက္တာမ်ဳိးလုပ္ခ်င္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သိုးေမြးထုိးစက္႐ုံလို စက္႐ုံမ်ဳိးမွာဆိုရင္ သိုးေမြးထုိးအပ္ကေလး ခ်ည္ေပါက္ထဲဝင္ မဝင္ကို ေန႔စဥ္အခ်ိန္ျပည့္ၾကည့္႐ႈေနရတဲ့ အျဖစ္မွာ မ်က္လုံးေတြကိုက္ခဲေနလို႔ မ်က္စိဆရာဝန္ျပဖုိ႔ အခ်ိန္မေပးႏုိင္ၾကပါဘူး။ ျပစရာေငြလည္း မရွိၾကပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြလည္း လုံလုံေလာက္ေလာက္ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ရွိသင့္ပါတယ္။ စက္႐ုံေတြမွာ ေဆးေပးခန္းဆိုတဲ့ မည္ကာ မတၱ ေဆးေပးဌာနေတြရွိေနတတ္ေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ေခါင္းကိုက္လို႔ ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲလို႔ ပါရာစီတေမာတလုံးေသာက္ခ်င္တာမ်ဳိး လြယ္ကူစြာမရႏုိင္သလို အလုပ္ခြင္အတြင္း သာမန္ထိခိုက္ပြန္းပဲမႈမ်ဳိးအတြက္ တင္ခ်ာအုိင္အိုဒင္းနဲ႔ (၃၀ိ) တန္ပတ္တီးတလိပ္ရရွိဖို႔ေတာင္ အလြန္ခက္ခဲၾကပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးအလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ မီးဖြားခြင့္ဆိုတာမ်ဳိး သီးသန္႔ခံစားခြင့္ ရရွိသင့္ေပမယ့္ အမ်ဳိးသမီးအလုပ္သမားအမ်ားစုက လခစားအၿမဲတမ္းဝန္ထမ္းမဟုတ္ဘဲ ေန႔စားအလုပ္သမားမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့အတြက္ အလုပ္မလုပ္ႏုိင္လို႔ အလုပ္မဆင္းရင္ လုပ္အားခံမရဘဲ ဘဝေတြပါ။
`
ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ လစဥ္ရရွိၾကတဲ့ လုပ္အားခဟာ စားဝတ္ေနေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးေတြနဲ႔ လုံးဝမလုံေလာက္ၾကလို႔ အလုပ္သမားအားလုံးလိုလုိဟာ ေႂကြးပင္လယ္ထဲေမ်ာေနၾကသူေတြခ်ည္းပါပဲ။ အကယ္၍ အလုပ္သမားတေယာက္က ေၾကြးကင္းသူဆိုရင္ ျမန္မာျပည္က စက္႐ုံအလုပ္သမားစစ္ရဲ႕လားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ရေလာက္ေအာင္ လကုန္ရက္ဟာ ေငြစာရင္႐ုံးေပၚက လစာရင္း၊ စက္႐ုံဝင္းထဲမွာ ေၾကြးရွင္နဲ႔ စာရင္းရွင္းဆိုတဲ့ (ရွင္းၿပီးျခင္း ရွင္းေန႔)လို႔ေတာင္ ေျပာရလိုျဖစ္ေနတာၾကာပါၿပီ။ စစ္အစုိးရက ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝၿပီးသား လုပ္ငန္းရွင္၊ သူတို႔နဲ႔ပတ္သက္သူေတြကို ၁ % အတိုးႏႈန္းေလာက္နဲ႔ သိန္းေပါင္းေထာင္ေသာင္းခ်ီေခ်းငွားေပးေပမဲ့ မ်ားစြာေသာ ေအာက္ေျခက အလုပ္သမားေတြအတြက္ လုံေလာက္မွ်တတဲ့ ေခ်းေငြစနစ္မ်ဳိးမရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သာေရးနာေရးကိစၥေတြ မလြဲမေရွာင္သာ ႀကံဳလာတဲ့အခါ အလုပ္သမားေတြ ေခ်းငွားသုံးစြဲရတဲ့ အတုိးႏႈန္းထားဟာ ၁၀ % မွာ ၅၀ % ထိေတာင္ရွိေနပါတယ္။ ေရႊျပည္သာ၊ လိႈင္သာယာဝန္းက်င္က စက္႐ုံအလုပ္သမားေတြရဲ႕ မိသားစုေတြေနထုိင္တဲ့ ရပ္ကြက္ေတြကို သြားေရာက္ေလ့လာၾကည့္ရင္ ေၾကြးရွင္နဲ႔ နပန္းလုံးေနရတဲ့ ၿငီးတြားသံေတြကို ၾကားသိရမွာပါ။ ငယ္ရြယ္ႏုပ်ဳိတဲ့ မိဘကို လုပ္ေၾကြးေမြးျမဴေနသူ အလုပ္သမေလးတခ်ဳိ႕ဆိုရင္ လကုန္လို႔ ေၾကြးရွင္နဲ႔ စရင္းရွင္းရရင္ ရွင္းစရာေငြမက်န္ မရွိေတာ့လို႔ (သတ္သာေသလုိက္ခ်င္ေတာ့တယ္) ဆိုတဲ့ အသံမ်ဳိးကိုေတာင္ ၾကားရႏုိင္ပါတယ္။ ဘဝဝမ္းစာအခက္အခဲမ်ဳိးစုံႀကံဳေနရတဲ့ အထည့္ခ်ဳပ္အလုပ္သမေလးတခ်ဳိ႕ဆိုရင္ စက္႐ုံက ဗုိလ္မွဴးဆိုသူေတြရဲ႕ ျမဴဆြယ္မႈ၊ စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္းမႈနဲ႔ ဘဝပ်က္ရသူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒါေတြဟာ လူမႈေရးျပႆနာလို႔ ႐ုတ္တရက္ ယူဆခ်င္ယူဆႏုိင္ေပမဲ့ တကယ္ကေတာ့ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္မွာ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးကို အာမခံေပးႏုိင္မဲ့၊ ေတာင္းဆိုေပးႏုိင္မဲ့ အလုပ္သမားသမဂၢေတြ အလုပ္သမားအသင္းအဖြဲ႔ေတြ မရွင္သန္ႏုိင္လို႔ ျဖစ္ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြလို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ဥေရာပလို ႏုိင္ငံေတြမွာ အလုပ္သမားသမဂၢေတြဟာ အလြန္ၾသဇာရွိတယ္လို႔ ဆုိၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္လို အာဏရွင္ႏုိင္ငံတခုမွာေတာ့ အလုပ္သမားသမဂၢဆိုတာ အိမ္မက္မက္ဖို႔ မဆိုထားနဲ႔ ၾကားေတာင္ၾကားဘူးသူ နဲမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလုပ္သမားအမ်ားစုဟာ ကိုယ္အခြင့္အေရးကိုယ္ မသိႏုိင္ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနမွာ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဘဝဟာ အလုံပိတ္စက္႐ုံေတြထဲမွာ အက်ဥ္းေထာင္ထဲက အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ ဘဝနဲ႔ သိပ္မထူးလွပါဘူး။ ဒီအတြက္ မၾကာေသးမီကာလက စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္သန္းေရႊရဲ႕ စက္မႈႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးတည္ေထာင္မယ္လို႔ဆိုတဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံကို ေမးခြန္းထုတ္ရမွာက အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ စက္႐ုံေဆာက္ၿပီး စစ္ဗိုလ္စက္႐ုံမွဴး ေထာင္ဝါဒါေတြနဲ႔ အက်ဥ္းသားေတြကို မဝေရစာေၾကြးၿပီး ဆထမ္းပိုးတုိး အလုပ္ၾကမ္းခုိင္းေစဖို႔ ႀကံရြယ္ေနသလားဆိုတာပါဘဲ။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ေျပာရရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္က အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဘဝေတြ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကလြတ္ေျမာက္ၿပီး မွ်တတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ခံစားႏုိင္ဖို႔ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳေပးမဲ့ အလုပ္သမားသမဂၢေတြ အလုပ္သမားအသင္းအဖြဲ႔ေတြ လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

အလုပ္သမားသမဂၢ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔ႏုိင္၊ ရွင္သန္ႏုိင္ဖို႔ကလည္း စစ္အာဏာရွင္ေတြ ႀကီးစုိးေနဦးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ စစ္တပ္ကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံထားတဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေတြ မွန္သမွ်ကုိ ဖယ္ရွားၿပီး လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေရး ပုံစံသစ္တခုကို ရရွိေအာင္ အားလုံးက ဝုိင္းဝန္းႀကိဳးစားႏုိင္မွသာ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဘဝကလည္း တုိးတက္ေကာင္းမြန္လာမွာပါ။

လက္ရွိအေနအထားအတိုင္း စစ္အာဏာရွင္ေတြ ႀကီးစိုးေနဦးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မၾကာမီကာလက ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတဲ့ အသက္ ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၄၀ ၾကား ႏုနယ္ပ်ဳိျမစ္တဲ့ မိန္မသားအလုပ္သမေလးမ်ားကို ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ စစ္ဗိုလ္ စစ္သား၊ လုံထိန္း၊ ရဲ၊ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔ေတြက ေသနတ္တကားကားနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ မဖြယ္မရာ စက္ဆုတ္ဖြယ္ျမင္ကြင္း မ်ဳိးေတြေတြကို ILO အဖြဲ႔ႀကီး အပါအဝင္ ကမာၻအလုပ္သမား မိသားစုေတြနဲ႔ က်န္ကမာၻသားေတြ အားလုံးစိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ ႐ႈျမင္ေနရဦးမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

× × × × ×

မမခင္

ျမန္မာျပည္

(၁၁. ၂. ၂၀၁၀)