ေပ်ာ့ဖက္စက္႐ံု ဓါတုစြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား၏ဆိုးက်ဳိး ေဒသခံမ်ား ခံစားေနရ
႐ုိးမ ၃။ ၂၀ ဇူလိုင္၊ ၂၀၁၀
ဧရာဝတီတိုင္း၊ သာေပါင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေပ်ာ့ဖက္စက္႐ံု စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ အနီးနားေက်းရြာမ်ားမွ ေဒသခံမ်ား က်န္းမာေရးထိခုိက္မႈမ်ားႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္ဆီးမႈ ဒဏ္မ်ားကို ခံေနရေၾကာင္း ရြာသားတဦးက ေျပာသည္။
စက္႐ံုမွ စြန္႔ပစ္သည့္ ေရမ်ားက ေဒသခံမ်ား ေသာက္သံုး အသံုးျပဳေနသည့္ ေခ်ာင္းမ်ားသို႔ စီးဝင္ကာ ေရထုညစ္ညမ္းမႈႏွင့္ အျခားအက္စစ္ဓါတ္ပါဝင္သည့္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားမွ အနံ႔မ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
“စက္႐ံုက ထြက္တဲ့ ေရဆိုးေရပုပ္ေတြက နံနံပင္ကုန္းေခ်ာင္း၊ ကြန္းညစ္ေခ်ာင္း ႏွစ္ခုကေနၿပီးေတာ့ ေတာက္ေလ်ာက္ထြက္ေနတာ၊ ေရကမဲၿပီး အပုပ္နံ႔ေတြ ထြက္ေနေတာ့ ျပည္သူေတြ သံုးစြဲဖို႔ ခက္တယ္၊ ေရေတြ ပ်က္စီးတယ္၊ စက္႐ံုက စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ ထံုးစည္းေတြကို ရြာအေနာက္ဖက္မွာ ပစ္ထားေတာ့ ကၽြဲေတြ ႏြားေတြက သြားလာေနေတာ့ ခြာမွာ အနာေတြျဖစ္ကုန္တယ္၊ စက္႐ံုက ထြက္တဲ့ ကလိုရင္းအနံ႔က အနီးအနားရြာေတြအျပင္ သာေပါင္း၊ ခေရကုန္း၊ အေရွ႕ဘက္ဆို ကန္ႀကီးေထာင့္နားအထိ နံေနတာ” ဟု ေဒသခံရြာသားက ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ကုန္ၾကမ္းအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ ဝါးမ်ားကို ခုတ္ယူေနျခင္းေၾကာင့္ ေဒသတြင္း ဝါးေတာမ်ား ပ်က္ဆီးကုန္ၿပီး စက္႐ုံ ကုန္ၾကမ္းစိုက္ခင္းအတြက္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ေနရာမ်ားတြင္လည္း သစ္ေတာမ်ား ပ်က္ဆီးကုန္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“ဝါးေတြကိုလည္း စည္းမရွိ ကမ္းမရွိ အႏုေရာအရင့္ေရာ ဘာမွမက်န္ေအာင္ ခုတ္ေတာ့ ေနာက္ဆံုး ဝါးေတာေတြလည္း ပ်က္ကုန္တယ္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈဒဏ္၊ ေရမသန္႔တဲ့ ဒဏ္ေတြကို ရြာသားေတြက ခံေနရတာ” ဟု ေျပာသည္။
ေဒသခံမ်ား အသံုးျပဳေနသည့္ ေခ်ာင္းမ်ားအတြင္းသို႔ ဓါတုအဆိပ္သင့္ေနသည့္ ေရမ်ားစီးဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္ သားငါး၊ ပုစြန္မ်ား ရွားပါးလာမႈႏွင့္ ေရလႊမ္းေဒသတြင္း ရြာသားမ်ားတြင္ အေရးျပားေရာဂါမ်ား ခံစားေနရေၾကာင္း ၎ေဒသခံက ဆက္ေျပာသည္။
“ကြန္းညစ္ေခ်ာင္း ေအာက္ပိုင္းဆိုရင္ ေခ်ာင္းဝဲ ယာဘက္ေတြက ေရလႊမ္းတဲ့ေနရာေတြမွာ အခုလို မိုးတြင္းဆိုရင္ ေရေတြ ျမႇဳပ္ေနေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္၊ ေရက ထိတာနဲ႔ ယားယံတာေတြ ျဖစ္တယ္၊ ေရထဲမွာ အဲဒီ ဓါတုစြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ စိမ့္ဝင္ေနတဲ့အခါၾကေတာ့ ငါးသားပုစြန္ေတြက အစရွားပါးလာတယ္၊ တခါတေလ ငါးေတြေသ ေနတာေတြျဖစ္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
အဆိုပါ သာေပါင္း ေပ်ာ့ဖက္စက္႐ံုကို ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ခန္႔က စတင္လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရတို႔ စပ္တူလုပ္ကိုင္ေနျခင္းျဖစ္ကာ ေနာက္ထပ္ တန္ (၆၀) ထြက္ စက္႐ံု တခု ထပ္မံေဆာက္လုပ္ရန္ စီစဥ္ေနလွ်က္ရွိသည္။
ယင္းစက္႐ံု တည္ေဆာက္စဥ္က ေဒသတြင္း ရြာသားမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔ဘိုးဘြားပိုင္ လယ္ေျမ၊ ဥယ်ာဥ္ေျမမ်ား ဧက ရာႏွင့္ခ်ီ၍ သိမ္းဆည္းခံရၿပီး ေနရာေျပာင္းေရြႊ႕မႈမ်ားႏွင့္ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခိုင္းေစျခင္းမ်ားလည္း ခံခဲ့ရသည္။
ဧရာဝတီတိုင္း၊ သာေပါင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေပ်ာ့ဖက္စက္႐ံု စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ အနီးနားေက်းရြာမ်ားမွ ေဒသခံမ်ား က်န္းမာေရးထိခုိက္မႈမ်ားႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္ဆီးမႈ ဒဏ္မ်ားကို ခံေနရေၾကာင္း ရြာသားတဦးက ေျပာသည္။
စက္႐ံုမွ စြန္႔ပစ္သည့္ ေရမ်ားက ေဒသခံမ်ား ေသာက္သံုး အသံုးျပဳေနသည့္ ေခ်ာင္းမ်ားသို႔ စီးဝင္ကာ ေရထုညစ္ညမ္းမႈႏွင့္ အျခားအက္စစ္ဓါတ္ပါဝင္သည့္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားမွ အနံ႔မ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
“စက္႐ံုက ထြက္တဲ့ ေရဆိုးေရပုပ္ေတြက နံနံပင္ကုန္းေခ်ာင္း၊ ကြန္းညစ္ေခ်ာင္း ႏွစ္ခုကေနၿပီးေတာ့ ေတာက္ေလ်ာက္ထြက္ေနတာ၊ ေရကမဲၿပီး အပုပ္နံ႔ေတြ ထြက္ေနေတာ့ ျပည္သူေတြ သံုးစြဲဖို႔ ခက္တယ္၊ ေရေတြ ပ်က္စီးတယ္၊ စက္႐ံုက စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ ထံုးစည္းေတြကို ရြာအေနာက္ဖက္မွာ ပစ္ထားေတာ့ ကၽြဲေတြ ႏြားေတြက သြားလာေနေတာ့ ခြာမွာ အနာေတြျဖစ္ကုန္တယ္၊ စက္႐ံုက ထြက္တဲ့ ကလိုရင္းအနံ႔က အနီးအနားရြာေတြအျပင္ သာေပါင္း၊ ခေရကုန္း၊ အေရွ႕ဘက္ဆို ကန္ႀကီးေထာင့္နားအထိ နံေနတာ” ဟု ေဒသခံရြာသားက ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ကုန္ၾကမ္းအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ ဝါးမ်ားကို ခုတ္ယူေနျခင္းေၾကာင့္ ေဒသတြင္း ဝါးေတာမ်ား ပ်က္ဆီးကုန္ၿပီး စက္႐ုံ ကုန္ၾကမ္းစိုက္ခင္းအတြက္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ေနရာမ်ားတြင္လည္း သစ္ေတာမ်ား ပ်က္ဆီးကုန္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“ဝါးေတြကိုလည္း စည္းမရွိ ကမ္းမရွိ အႏုေရာအရင့္ေရာ ဘာမွမက်န္ေအာင္ ခုတ္ေတာ့ ေနာက္ဆံုး ဝါးေတာေတြလည္း ပ်က္ကုန္တယ္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈဒဏ္၊ ေရမသန္႔တဲ့ ဒဏ္ေတြကို ရြာသားေတြက ခံေနရတာ” ဟု ေျပာသည္။
ေဒသခံမ်ား အသံုးျပဳေနသည့္ ေခ်ာင္းမ်ားအတြင္းသို႔ ဓါတုအဆိပ္သင့္ေနသည့္ ေရမ်ားစီးဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္ သားငါး၊ ပုစြန္မ်ား ရွားပါးလာမႈႏွင့္ ေရလႊမ္းေဒသတြင္း ရြာသားမ်ားတြင္ အေရးျပားေရာဂါမ်ား ခံစားေနရေၾကာင္း ၎ေဒသခံက ဆက္ေျပာသည္။
“ကြန္းညစ္ေခ်ာင္း ေအာက္ပိုင္းဆိုရင္ ေခ်ာင္းဝဲ ယာဘက္ေတြက ေရလႊမ္းတဲ့ေနရာေတြမွာ အခုလို မိုးတြင္းဆိုရင္ ေရေတြ ျမႇဳပ္ေနေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္၊ ေရက ထိတာနဲ႔ ယားယံတာေတြ ျဖစ္တယ္၊ ေရထဲမွာ အဲဒီ ဓါတုစြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ စိမ့္ဝင္ေနတဲ့အခါၾကေတာ့ ငါးသားပုစြန္ေတြက အစရွားပါးလာတယ္၊ တခါတေလ ငါးေတြေသ ေနတာေတြျဖစ္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
အဆိုပါ သာေပါင္း ေပ်ာ့ဖက္စက္႐ံုကို ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ခန္႔က စတင္လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရတို႔ စပ္တူလုပ္ကိုင္ေနျခင္းျဖစ္ကာ ေနာက္ထပ္ တန္ (၆၀) ထြက္ စက္႐ံု တခု ထပ္မံေဆာက္လုပ္ရန္ စီစဥ္ေနလွ်က္ရွိသည္။
ယင္းစက္႐ံု တည္ေဆာက္စဥ္က ေဒသတြင္း ရြာသားမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔ဘိုးဘြားပိုင္ လယ္ေျမ၊ ဥယ်ာဥ္ေျမမ်ား ဧက ရာႏွင့္ခ်ီ၍ သိမ္းဆည္းခံရၿပီး ေနရာေျပာင္းေရြႊ႕မႈမ်ားႏွင့္ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခိုင္းေစျခင္းမ်ားလည္း ခံခဲ့ရသည္။
