ဖတ္မိမွတ္မိသမွ် ဥပေဒအပိုင္းအစမ်ား (၄)
ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္း
ယခင္ေဆာင္းပါးတြင္ ရဲမ်ား၏ စြပ္စဲြခံရသူတဦးဦးအေပၚတြင္ ေျဖာင့္ခ်က္ရယူျခင္းမွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းပင္ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဥပေဒအေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ တင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ရဲထံေပးေသာ ေျဖာင့္ခ်က္ကို တရား႐ုံးမ်ားတြင္ သက္ေသခံအျဖစ္ တင္သြင္းလာလွ်င္ တရား႐ုံးမ်ားအေနျဖင့္ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ပယ္ခ်ရမည္သာျဖစ္ေလသည္။
ရဲထံေပးေသာ ေျဖာင့္ခ်က္သည္ သက္ေသခံမဝင္ေသာ္လည္း တရားသူႀကီး တဦးဦးထံေပးေသာ ေျဖာင့္ခ်က္သည္ တရားဝင္ သက္ေသခံအျဖစ္ တင္ျပခြင့္ရွိေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ေျဖာင့္ခ်က္ယူေသာ တရားသူႀကီး လုိက္နာရမည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိေပသည္။ ထိုစည္းမ်ည္းစည္းကမ္းမ်ားထဲမွ တခုခုကို ေဖါက္ဖ်က္မိ႐ုံ (သို႔မဟုတ္) သတိခၽြတ္ေခ်ာ္ မလိုက္နာမိ႐ုံကာမွ်ျဖင့္ ထိုတရားသူႀကီးထံတြင္ ေပးထားေသာ (သုိ႔မဟုတ္) ထိုတရားသူႀကီး ရယူထားေသာ ေျဖာင့္ခ်က္တခုလုံး ပ်က္ျပယ္သြားတတ္ၾကသည္မဟုတ္ေသာ္လည္း အေရးႀကီးေသာ အေၾကာင္းအရာ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားကိုမူ မလြဲမေသြ လုိက္နာက်င့္သုံးၾကရမည္ျဖစ္ကာ မွားယြင္းခၽြတ္ေခ်ာ္သြားပါက ေျဖာင့္ခ်က္တခုလုံး ပ်က္ျပယ္သြားတတ္သည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတဦးဦးသည္ ၎က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ျပစ္မႈကို တရားသူႀကီးတဦးဦးထံတြင္ ဝန္ခံထြက္ဆိုျခင္းမွာ လြန္စြာအေရးႀကီးေသာ ကိစၥျဖစ္ေပသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္မိခဲ့သည့္အတြက္ ေနာင္တြင္ မိမိအေပၚသို႔ က်ေရာက္မည့္ ျပစ္ဒဏ္ကို ခံယူပါ့မည္ဟူေသာ သေဘာသက္ေရာက္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ဝန္ခံခ်က္ (သို႔မဟုတ္) ေျဖာင့္ခ်က္သည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေပးသည့္ ဝန္ခံခ်က္မ်ဳိး (သုိ႔မဟုတ္) ေျဖာင့္ခ်က္မ်ဳိးျဖစ္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကိုယ္တိုင္ ၎၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ေပးသည့္ ေျဖာင့္ခ်က္မ်ဳိးကို ရရွိႏိုင္ရန္အတြက္ ဥပေဒျဖင့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား သတ္မွတ္ကာကြယ္ေပးထားရျခင္းျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူအတြက္ ဥပေဒအရ ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးကို သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကိုယ္တိုင္၏ အမွန္တကယ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္လက္ခံႏိုင္မွသာလွ်င္ ၎၏ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ကို ေရးမွတ္ယူခြင့္ျပဳေလသည္။
ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္သည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကိုယ္တိုင္၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေပးေသာ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္မဟုတ္ပါက သက္ေသခံမဝင္ေပ။ “ေျဖာင့္ခ်က္ယူသည့္ တရားသူႀကီးအား ေျဖာင့္ခ်က္မယူမီ တရားခံအား ေမးျမန္းခဲ့ျခင္းရွိမရွိ၊ ထိုသုိ႔ ေမးျမန္းသည့္အခါ တရားခံသည္ ၎၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေျဖာင့္ဆိုသည္ဟု ယုံၾကည္ခဲ့ျခင္းရွိမရွိ၊ ေရးယူေသာ ေျဖာင့္ခ်က္သည္ တရားခံေျပာသည့္အတုိင္း အမွန္အကန္ အျပည့္အစုံ ပါရွိျခင္းရွိမရွိ စစ္ေမးရသည္” ဟု ေမာင္ဝဲအမႈ၊ ေအာက္ျမန္မာျပည္စီရင္ထုံး အတြဲ ၂၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၁၇ တြင္လည္းေကာင္း၊ “တရားခံသည္ မိမိသေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးျခင္းဟုတ္မဟုတ္ သိရွိရန္ လုံေလာက္ေသာ ေမးျမန္းစစ္ေဆးမႈ မျပဳလုပ္ပါက ေျဖာင့္ခ်က္သည္ သက္ေသခံမဝင္” ဟု သိန္းေအာင္အမႈ၊ ေအာက္ျမန္မာျပည္ စီရင္ထုံး အတြဲ ၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇၃ တြင္လည္းေကာင္း အတိအလင္း စီရင္ထုံးဖြဲ႔ထားေပသည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတဦးဦးထံမွ ေျဖာင့္ခ်က္ယူရာတြင္ လိုက္နာရမည့္ နည္းဥပေဒမ်ားကို ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒပုဒ္မ (၁၆၄) ႏွင့္ (၃၆၄) တို႔တြင္ အတိအလင္း ျပဌာန္းထားသည္။ ေျဖာင့္ခ်က္ေရးမွတ္ရယူေသာ တရားသူႀကီးတိုင္းသည္ ေျဖာင့္ခ်က္ကိုေရးသြင္းရန္ ပုံစံ (၆၉) ကိုသာ အသုံးျပဳရမည္ျဖစ္ကာ ထုိပုံစံ (၆၉) တြင္ ေရးသြင္းရန္ အေၾကာင္းအရာတုိင္းကို ထိုတရားသူႀကီးသည္ အေလးအနက္ ဂ႐ုျပဳေရးသြင္းရမည္ျဖစ္ေပသည္။ ထိုတရားသူႀကီး၏ အေရးအႀကီးဆုံး တာဝန္ဝတၱရားမွာ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ေပးမည့္သူသည္ ၎ကိုယ္တုိင္ ၎၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေပးသည့္ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ ဟုတ္မဟုတ္ဆိုသည္ကို ယုံၾကည္ေက်နပ္ႏုိင္ရန္အတြက္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို အသုံးျပဳ၍ ေမးျမန္းျခင္း၊ စစ္ေဆးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရေပသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုသုိ႔ ယုံၾကည္ေက်နပ္ပါကလည္း ေျဖာင့္ခ်က္ေပးရန္ အေၾကာင္းျဖစ္ေပၚလာသည့္ အေၾကာင္းျခင္းရာ အတိအက်တို႔မွစတင္၍ တရားခံသည္ ရဲအခ်ဳပ္တြင္ အခ်ိန္မည္မွ်ၾကာေအာင္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံထားရျခင္း၊ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးဆိုရန္အတြက္ ရဲက ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းရွိမရွိ၊ မေတာ္ၾသဇာလြမ္းမိုးမႈရွိမရွိ၊ ႐ိုက္ႏွက္ညႇဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ျခင္းရွိမရွိ စသည္တို႔ကို ေမးျမန္းစုံစမ္း၍ အတိအက် ေရးမွတ္ရယူရမည္ျဖစ္ေပသည္။
ေျဖာင့္ခ်က္မရယူမီအခ်ိန္ကပင္ တရားသူႀကီးသည္ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ေပးမည့္သူအား ရဲ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈမရွိသည့္ အေျခအေနႏွင့္ ေနရာေဒသတြင္ အခ်ိန္ေပး၍ စဥ္းစားဆင္ျခင္ခြင့္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ရဲက ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္သည္ဟု အလိုအေလ်ာက္ေျပာဆိုလာလွ်င္ ေျဖာင့္ခ်က္ယူမည့္ တရားသူႀကီးသည္ အခ်ိန္မဆိုင္း ေရးသြင္းမွတ္တမ္းတင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ မေတာ္မေလွ်ာ္ အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေစရန္ ျပဳလုပ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါက ခ်က္ခ်င္း စုံစမ္းစစ္ေဆးရမည္ျဖစ္သည္။ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးၿပီးေသာ သူကိုလည္း ရဲစခန္းအခ်ဳပ္သို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခြင့္မရွိေပ။
အထက္ေဖၚျပပါ အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ားအနက္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ရဲအခ်ဳပ္တြင္ အခ်ိန္မည္မွ်ၾကာၾကာ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည္ ဆုိသည့္အခ်က္က ၎ကိုယ္တိုင္ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ထြက္ဆိုသည့္ ေျဖာင့္ခ်က္ဟုတ္မဟုတ္ဆိုသည္ကို စိစစ္ရာတြင္ အလြန္အေရးပါသည့္ အခ်က္ျဖစ္ေပသည္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည္ဟု စြပ္စဲြခံရသူတဦးသည္ ရဲအခ်ဳပ္တြင္ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားအတုိင္း ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံထားရၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္မွ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ေပးလွ်င္ ေျဖာင့္ခ်က္ကိုရယူမည့္ တရားသူႀကီးသည္ လြန္စြာ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ရမည္ျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခဲ့ရေသာ အမႈအခ်ဳိ႕တြင္ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးထားေသာ အမႈမ်ားလည္း ပါဝင္ေလသည္။ ထိုအမႈမ်ားတြင္ ေျဖာင့္ခ်က္ရယူၾကေသာ တရားသူႀကီးမ်ားသည္ ရဲအခ်ဳပ္တြင္ရွိစဥ္က စြပ္စြဲခံရသူမ်ားကို ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းမ်ား၊ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးရန္အတြက္ ေသြးေဆာင္စည္း႐ုံးျခင္းမ်ား၊ မေတာ္ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သိရွိထားသည့္အျပင္ မေတာ္မေလ်ာ္ အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေစရန္ ျပဳလုပ္မႈမ်ားရွိေၾကာင္းကုိလည္း ေျဖာင့္ခ်က္ေပးမည့္ စြပ္စြဲခံရသူမ်ားက ေျပာဆုိသျဖင့္ သိရိွထားၾကကာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည့္ ကာလမွာလည္း ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္မညီဘဲ ကာလၾကာျမင့္စြာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းတုိ႔ကို သိရွိေသာ္လည္း ထိုအခ်က္မ်ားကို အေလးမထား၊ ဂ႐ုမျပဳ၊ စြပ္စြဲခံရသူမ်ားထံမွ ဝန္ခံခ်က္ရရန္ကိုသာ အေလးထား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရေပသည္။
တရားသူႀကီးမ်ားသည္ တရားဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားအတုိင္း တရားမွ်တမႈကို ေဖၚေဆာင္ေပးၾကရသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတႏိုင္ငံ၏ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးကုိ ေဖၚေဆာင္ရာတြင္ တရား႐ုံးမ်ားသည္ အေရးအႀကီးဆုံးေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္လွ်က္ရွိေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တရားသူႀကီးမ်ား၏ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ ေကာင္းမြန္မႈ၊ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ျပည့္စုံမႈတို႔ျဖင့္ ဆင္ျခင္တုံတရားရွိရွိ အဂတိတရားကင္းစင္စြာ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ႏိုင္စြမ္းတုိ႔သည္ ယေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားစီရင္ေလာကတြင္ အထူးလုိအပ္လ်က္ရွိေသာ လိုအပ္ခ်က္တရပ္ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ျပင္ စြပ္စြဲခံရသူတဦးဦးသည္ အမွန္တကယ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းမရွိဘဲ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္ျခင္းခံလိုက္ရပါက ထိုသူ၏ ဘဝသည္ လြန္စြာ ထိခိုက္နစ္နာသြားေပလိမ့္မည္။ ဘဝပင္ပ်က္သြားႏိုင္သည္ကို ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ၾကေသာ တရားသူႀကီးမ်ား၏ ပင္ကိုယ္အသိတရားအရပင္ သိရွိထားၾကၿပီးျဖစ္ေပသည္။
တရားဥပေဒ၏ေက်ာ႐ိုးမွာ တရားမွ်တမႈပင္ျဖစ္သည္။ တရားမွ်တမႈဆုိသည္မွာလည္း နစ္နာသူတို႔၏ ကုစားခြင့္ကို အာမခံေပးရန္ႏွင့္ က်ဴးလြန္သူကုိ က်ဴးလြန္သည္ႏွင့္ညီမွ်ေသာ ျပစ္ဒဏ္ေပးရန္၊ အျပစ္မဲ့သူတို႔ကို ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတို႔၏ ရန္မွ အကာအကြယ္ေပးရန္တို႔ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။
×××××
ဆက္လက္ေရးသားပါအုံးမည္
စာဖတ္သူမ်ားကို အစဥ္ေလးစားလ်က္ -
ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္း
၅.၅.၂၀၀၉
ယခင္ေဆာင္းပါးတြင္ ရဲမ်ား၏ စြပ္စဲြခံရသူတဦးဦးအေပၚတြင္ ေျဖာင့္ခ်က္ရယူျခင္းမွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းပင္ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဥပေဒအေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ တင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ရဲထံေပးေသာ ေျဖာင့္ခ်က္ကို တရား႐ုံးမ်ားတြင္ သက္ေသခံအျဖစ္ တင္သြင္းလာလွ်င္ တရား႐ုံးမ်ားအေနျဖင့္ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ပယ္ခ်ရမည္သာျဖစ္ေလသည္။
ရဲထံေပးေသာ ေျဖာင့္ခ်က္သည္ သက္ေသခံမဝင္ေသာ္လည္း တရားသူႀကီး တဦးဦးထံေပးေသာ ေျဖာင့္ခ်က္သည္ တရားဝင္ သက္ေသခံအျဖစ္ တင္ျပခြင့္ရွိေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ေျဖာင့္ခ်က္ယူေသာ တရားသူႀကီး လုိက္နာရမည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိေပသည္။ ထိုစည္းမ်ည္းစည္းကမ္းမ်ားထဲမွ တခုခုကို ေဖါက္ဖ်က္မိ႐ုံ (သို႔မဟုတ္) သတိခၽြတ္ေခ်ာ္ မလိုက္နာမိ႐ုံကာမွ်ျဖင့္ ထိုတရားသူႀကီးထံတြင္ ေပးထားေသာ (သုိ႔မဟုတ္) ထိုတရားသူႀကီး ရယူထားေသာ ေျဖာင့္ခ်က္တခုလုံး ပ်က္ျပယ္သြားတတ္ၾကသည္မဟုတ္ေသာ္လည္း အေရးႀကီးေသာ အေၾကာင္းအရာ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားကိုမူ မလြဲမေသြ လုိက္နာက်င့္သုံးၾကရမည္ျဖစ္ကာ မွားယြင္းခၽြတ္ေခ်ာ္သြားပါက ေျဖာင့္ခ်က္တခုလုံး ပ်က္ျပယ္သြားတတ္သည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတဦးဦးသည္ ၎က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ျပစ္မႈကို တရားသူႀကီးတဦးဦးထံတြင္ ဝန္ခံထြက္ဆိုျခင္းမွာ လြန္စြာအေရးႀကီးေသာ ကိစၥျဖစ္ေပသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္မိခဲ့သည့္အတြက္ ေနာင္တြင္ မိမိအေပၚသို႔ က်ေရာက္မည့္ ျပစ္ဒဏ္ကို ခံယူပါ့မည္ဟူေသာ သေဘာသက္ေရာက္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ဝန္ခံခ်က္ (သို႔မဟုတ္) ေျဖာင့္ခ်က္သည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေပးသည့္ ဝန္ခံခ်က္မ်ဳိး (သုိ႔မဟုတ္) ေျဖာင့္ခ်က္မ်ဳိးျဖစ္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကိုယ္တိုင္ ၎၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ေပးသည့္ ေျဖာင့္ခ်က္မ်ဳိးကို ရရွိႏိုင္ရန္အတြက္ ဥပေဒျဖင့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား သတ္မွတ္ကာကြယ္ေပးထားရျခင္းျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူအတြက္ ဥပေဒအရ ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးကို သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကိုယ္တိုင္၏ အမွန္တကယ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္လက္ခံႏိုင္မွသာလွ်င္ ၎၏ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ကို ေရးမွတ္ယူခြင့္ျပဳေလသည္။
ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္သည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကိုယ္တိုင္၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေပးေသာ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္မဟုတ္ပါက သက္ေသခံမဝင္ေပ။ “ေျဖာင့္ခ်က္ယူသည့္ တရားသူႀကီးအား ေျဖာင့္ခ်က္မယူမီ တရားခံအား ေမးျမန္းခဲ့ျခင္းရွိမရွိ၊ ထိုသုိ႔ ေမးျမန္းသည့္အခါ တရားခံသည္ ၎၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေျဖာင့္ဆိုသည္ဟု ယုံၾကည္ခဲ့ျခင္းရွိမရွိ၊ ေရးယူေသာ ေျဖာင့္ခ်က္သည္ တရားခံေျပာသည့္အတုိင္း အမွန္အကန္ အျပည့္အစုံ ပါရွိျခင္းရွိမရွိ စစ္ေမးရသည္” ဟု ေမာင္ဝဲအမႈ၊ ေအာက္ျမန္မာျပည္စီရင္ထုံး အတြဲ ၂၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၁၇ တြင္လည္းေကာင္း၊ “တရားခံသည္ မိမိသေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးျခင္းဟုတ္မဟုတ္ သိရွိရန္ လုံေလာက္ေသာ ေမးျမန္းစစ္ေဆးမႈ မျပဳလုပ္ပါက ေျဖာင့္ခ်က္သည္ သက္ေသခံမဝင္” ဟု သိန္းေအာင္အမႈ၊ ေအာက္ျမန္မာျပည္ စီရင္ထုံး အတြဲ ၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇၃ တြင္လည္းေကာင္း အတိအလင္း စီရင္ထုံးဖြဲ႔ထားေပသည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတဦးဦးထံမွ ေျဖာင့္ခ်က္ယူရာတြင္ လိုက္နာရမည့္ နည္းဥပေဒမ်ားကို ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒပုဒ္မ (၁၆၄) ႏွင့္ (၃၆၄) တို႔တြင္ အတိအလင္း ျပဌာန္းထားသည္။ ေျဖာင့္ခ်က္ေရးမွတ္ရယူေသာ တရားသူႀကီးတိုင္းသည္ ေျဖာင့္ခ်က္ကိုေရးသြင္းရန္ ပုံစံ (၆၉) ကိုသာ အသုံးျပဳရမည္ျဖစ္ကာ ထုိပုံစံ (၆၉) တြင္ ေရးသြင္းရန္ အေၾကာင္းအရာတုိင္းကို ထိုတရားသူႀကီးသည္ အေလးအနက္ ဂ႐ုျပဳေရးသြင္းရမည္ျဖစ္ေပသည္။ ထိုတရားသူႀကီး၏ အေရးအႀကီးဆုံး တာဝန္ဝတၱရားမွာ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ေပးမည့္သူသည္ ၎ကိုယ္တုိင္ ၎၏ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေပးသည့္ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ ဟုတ္မဟုတ္ဆိုသည္ကို ယုံၾကည္ေက်နပ္ႏုိင္ရန္အတြက္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို အသုံးျပဳ၍ ေမးျမန္းျခင္း၊ စစ္ေဆးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရေပသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုသုိ႔ ယုံၾကည္ေက်နပ္ပါကလည္း ေျဖာင့္ခ်က္ေပးရန္ အေၾကာင္းျဖစ္ေပၚလာသည့္ အေၾကာင္းျခင္းရာ အတိအက်တို႔မွစတင္၍ တရားခံသည္ ရဲအခ်ဳပ္တြင္ အခ်ိန္မည္မွ်ၾကာေအာင္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံထားရျခင္း၊ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးဆိုရန္အတြက္ ရဲက ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းရွိမရွိ၊ မေတာ္ၾသဇာလြမ္းမိုးမႈရွိမရွိ၊ ႐ိုက္ႏွက္ညႇဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ျခင္းရွိမရွိ စသည္တို႔ကို ေမးျမန္းစုံစမ္း၍ အတိအက် ေရးမွတ္ရယူရမည္ျဖစ္ေပသည္။
ေျဖာင့္ခ်က္မရယူမီအခ်ိန္ကပင္ တရားသူႀကီးသည္ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ေပးမည့္သူအား ရဲ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈမရွိသည့္ အေျခအေနႏွင့္ ေနရာေဒသတြင္ အခ်ိန္ေပး၍ စဥ္းစားဆင္ျခင္ခြင့္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ရဲက ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္သည္ဟု အလိုအေလ်ာက္ေျပာဆိုလာလွ်င္ ေျဖာင့္ခ်က္ယူမည့္ တရားသူႀကီးသည္ အခ်ိန္မဆိုင္း ေရးသြင္းမွတ္တမ္းတင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ မေတာ္မေလွ်ာ္ အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေစရန္ ျပဳလုပ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါက ခ်က္ခ်င္း စုံစမ္းစစ္ေဆးရမည္ျဖစ္သည္။ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးၿပီးေသာ သူကိုလည္း ရဲစခန္းအခ်ဳပ္သို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခြင့္မရွိေပ။
အထက္ေဖၚျပပါ အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ားအနက္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ရဲအခ်ဳပ္တြင္ အခ်ိန္မည္မွ်ၾကာၾကာ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည္ ဆုိသည့္အခ်က္က ၎ကိုယ္တိုင္ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ထြက္ဆိုသည့္ ေျဖာင့္ခ်က္ဟုတ္မဟုတ္ဆိုသည္ကို စိစစ္ရာတြင္ အလြန္အေရးပါသည့္ အခ်က္ျဖစ္ေပသည္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည္ဟု စြပ္စဲြခံရသူတဦးသည္ ရဲအခ်ဳပ္တြင္ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားအတုိင္း ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံထားရၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္မွ ေျဖာင့္ဆိုဝန္ခံခ်က္ေပးလွ်င္ ေျဖာင့္ခ်က္ကိုရယူမည့္ တရားသူႀကီးသည္ လြန္စြာ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ရမည္ျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခဲ့ရေသာ အမႈအခ်ဳိ႕တြင္ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးထားေသာ အမႈမ်ားလည္း ပါဝင္ေလသည္။ ထိုအမႈမ်ားတြင္ ေျဖာင့္ခ်က္ရယူၾကေသာ တရားသူႀကီးမ်ားသည္ ရဲအခ်ဳပ္တြင္ရွိစဥ္က စြပ္စြဲခံရသူမ်ားကို ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းမ်ား၊ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးရန္အတြက္ ေသြးေဆာင္စည္း႐ုံးျခင္းမ်ား၊ မေတာ္ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သိရွိထားသည့္အျပင္ မေတာ္မေလ်ာ္ အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေစရန္ ျပဳလုပ္မႈမ်ားရွိေၾကာင္းကုိလည္း ေျဖာင့္ခ်က္ေပးမည့္ စြပ္စြဲခံရသူမ်ားက ေျပာဆုိသျဖင့္ သိရိွထားၾကကာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည့္ ကာလမွာလည္း ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္မညီဘဲ ကာလၾကာျမင့္စြာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းတုိ႔ကို သိရွိေသာ္လည္း ထိုအခ်က္မ်ားကို အေလးမထား၊ ဂ႐ုမျပဳ၊ စြပ္စြဲခံရသူမ်ားထံမွ ဝန္ခံခ်က္ရရန္ကိုသာ အေလးထား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရေပသည္။
တရားသူႀကီးမ်ားသည္ တရားဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားအတုိင္း တရားမွ်တမႈကို ေဖၚေဆာင္ေပးၾကရသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတႏိုင္ငံ၏ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးကုိ ေဖၚေဆာင္ရာတြင္ တရား႐ုံးမ်ားသည္ အေရးအႀကီးဆုံးေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္လွ်က္ရွိေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တရားသူႀကီးမ်ား၏ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ ေကာင္းမြန္မႈ၊ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ျပည့္စုံမႈတို႔ျဖင့္ ဆင္ျခင္တုံတရားရွိရွိ အဂတိတရားကင္းစင္စြာ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ႏိုင္စြမ္းတုိ႔သည္ ယေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားစီရင္ေလာကတြင္ အထူးလုိအပ္လ်က္ရွိေသာ လိုအပ္ခ်က္တရပ္ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ျပင္ စြပ္စြဲခံရသူတဦးဦးသည္ အမွန္တကယ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းမရွိဘဲ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္ျခင္းခံလိုက္ရပါက ထိုသူ၏ ဘဝသည္ လြန္စြာ ထိခိုက္နစ္နာသြားေပလိမ့္မည္။ ဘဝပင္ပ်က္သြားႏိုင္သည္ကို ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ၾကေသာ တရားသူႀကီးမ်ား၏ ပင္ကိုယ္အသိတရားအရပင္ သိရွိထားၾကၿပီးျဖစ္ေပသည္။
တရားဥပေဒ၏ေက်ာ႐ိုးမွာ တရားမွ်တမႈပင္ျဖစ္သည္။ တရားမွ်တမႈဆုိသည္မွာလည္း နစ္နာသူတို႔၏ ကုစားခြင့္ကို အာမခံေပးရန္ႏွင့္ က်ဴးလြန္သူကုိ က်ဴးလြန္သည္ႏွင့္ညီမွ်ေသာ ျပစ္ဒဏ္ေပးရန္၊ အျပစ္မဲ့သူတို႔ကို ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတို႔၏ ရန္မွ အကာအကြယ္ေပးရန္တို႔ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါအုံးမည္
စာဖတ္သူမ်ားကို အစဥ္ေလးစားလ်က္ -
ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္း
၅.၅.၂၀၀၉
No comments:
Post a Comment